Vejetasyon olarak da bilinen adenoidler burnun hemen arkasında, yüzün iç kısmında yer alır. Adenoidektomi, adenoidleri çıkarmak için endike olan cerrahi prosedürdür.
Adenoidler vücudun bağışıklık sisteminin bir parçası olarak işlev görür, vücudu istila etmeye çalışan mikropları filtreler ve mikroplara karşı antikor geliştirmeye yardımcı olur. Yaşamın ilk birkaç yılında çocuğun gelişimi için kilit öneme sahiptirler, ancak yıllar geçtikçe bağışıklık sistemi tamamlanır ve daha az önemli hale gelirler.
Geniz eti, geniz yolunun arka kısmında, burnun boğazla birleştiği yerde bulunan bir doku kütlesidir. Çoğu insan bunlardan çoğul “adenoid” olarak bahsetse de, aslında sadece bir tane vardır.
Adenoidler bağışıklık sistemimizin bir parçasıdır. Bağışıklık sistemimiz hastalığa neden olan mikroplarla savaşmamıza yardımcı olur. Ancak lenf bezleri bağışıklık sistemimizin sadece çok küçük bir parçasıdır, bu nedenle ortalama olarak lenf bezleri (ve hatta bademcikleri) alınan çocuklarda, alınmayanlara göre daha fazla hastalık görülmez. Aslında, bazı çocuklar geniz etlerini aldırdıktan sonra tekrarlayan burun enfeksiyonları gibi daha az hastalığa yakalanmaktadır.
Doktorunuz fiziksel bir muayene yapacaktır. Bu muayene boğazınızın arkasına bakmayı da içerecektir. Doktor lenf bezlerini görüntülemek için aynalı bir endoskop kullanacaktır. Endoskop ince, esnek bir malzemeden yapılmıştır. Doktor, endoskopu burun içinden ve boğazın arkasından sokacaktır. Rahatsız edici olabilir. Acı verici olmayacaktır.
Burun tıkanıklığınız, boğaz ağrınız veya kulak enfeksiyonunuz varsa doktorunuza söylemeniz önemlidir. Doktorunuz enfeksiyonunuz olup olmadığını görmek için kan testi isteyebilir. Doktorlar ayrıca uyku apneniz olup olmadığını görmek için polisomnogram isteyebilir. Bu, uyku sorunlarınızın nedeninin geniz eti büyümesi olup olmadığının belirlenmesine yardımcı olur.
Büyümüş geniz etine sahip olmak çocuklar için yaygın bir durumdur. İnsanlar yaşlandıkça daha az sorun olur. Önlemek için yapılabilecek bir şey yoktur. Boğaz ağrısı veya kulak enfeksiyonu için acil müdahale, doktorun adenoidlerinizin boyutunu kontrol etmesine yardımcı olabilir. Bu durum rahatsızlığınızı azaltabilir.
Geniz eti ve bademcikler kulak, burun ve boğazdaki enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olan küçük doku topaklarıdır. Geniz etleri boğazın burnun arkasıyla birleştiği yerde bulunur. Bademcikler boğazın arkasında, her iki tarafta birer tane bulunur.
Şişmiş adenoidler östaki tüplerini (boğazın arkasını kulağın ortasına bağlayan tüpler) de tıkayabilir. Bu durum kulak enfeksiyonlarına ve kulakta yapışkan kulak adı verilen sıvı birikimine yol açabilir. Böyle bir durum işitme güçlüklerine ve dolayısıyla öğrenme gecikmelerine neden olabilir.
Burun tıkanıklığı nedeniyle uyumakta güçlük çekiyorsanız veya tekrarlayan ve inatçı boğaz ağrılarınız ve kulak enfeksiyonlarınız varsa, doktorunuz adenotonsillektomi yaptırmanızı önerebilir. Alternatif olarak, doktorunuz bademciklerinizi (tonsillektomi) veya sadece adenoidleri aldırmanızı tavsiye edebilir.
Tonsillektomi gibi operasyonların çoğu çocuklara yapılır, ancak yetişkinlere de uygulanabilir.
Geniz eti ameliyatı için hastanede kalma süresi kısadır. Bu nedenle çoğu zaman sadece bir gün hastanede kalmak yeterlidir.
Bu ameliyat genellikle “adenoidektomi” olarak bilinir. Ameliyatı ameliyathanede genel anestezi altında gerçekleştiren cerrahlar KBB cerrahlarıdır (kulak, burun ve boğaz cerrahları). Bademciklerin alınmasından farklı olarak, cerrah geniz eti dokusunun tamamını boğazın ve burnun arkasından çıkaramaz, bu nedenle tekrar büyümesi ve semptomlara neden olması mümkündür. Bununla birlikte, bir çocuğun geniz etinin ikinci kez alınmasına ihtiyaç duyulması sık görülen bir durum değildir.
Adenoidlerin alınması horlamayı tamamen ortadan kaldırmasada horlamayı azaltmaya yardımcı olabilir.
Horlama, uyku sırasında ağız ve burundan gürültülü nefes alıp vermektir. Hava, solunum yollarından düzgün bir şekilde geçmediğinde veya içinden geçtiği yumuşak dokular veya kaslar titreştiğinde meydana gelir. Bademcikler veya geniz eti enfekte olduğunda, hava yollarını daraltabilir ve uyurken horlamanıza neden olabilirler. Bununla birlikte, horlamaya neden olabilecek bir dizi neden vardır.
Sık soğuk algınlığı geçiriyorsanız veya alerjiniz varsa, burnunuz tıkalı, kaşıntılı ve akıntılı olabilir. Burnunuzun ve boğazınızın iç tabakası da iltihaplanabilir. Bu durum uykuyu engeller ve horlama olasılığını artırır.
Aktif veya pasif sigara içiciliği. Sigara dumanı burun ve boğazı tahriş edebilir ve bu da horlama olasılığını artırır.
Sırt üstü uyursanız, diliniz boğazınıza dayanma eğiliminde olur ve hava geçişini engelleyerek horlama olasılığını artırır.
Aşırı kilolu olmak horlama olasılığını artırır.
Doktorunuzun çocuğunuzun adenoidlerinin alınmasını önermesinin aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli nedenleri vardır:
Adenoidler büyümüşse daha iyi nefes almalarına ve uyumalarına yardımcı olmak için. Çok büyüklerse, çocuğunuzun nefes almasını kısmen engelleyebilirler, bu da horlamaya, uyku sırasında huzursuzluğa ve genel uyku sorunlarına yol açabilir.
Geniz eti, burun kanalının arkasındaki östaki borusunun açıklığının yanında bulunur ve büyürse veya sürekli enfekte olursa östaki borusunun işini düzgün yapamamasına neden olabilir. Adenoidler çıkarıldığında, kulak enfeksiyonları ve sıvı birikmesi daha az olasıdır.
Daha az yaygın bir neden de tekrarlayan burun enfeksiyonlarıdır. Bazı çocuklar kalın, yeşilimsi veya sarımsı mukuslu tekrarlayan burun enfeksiyonları geçirir. Bazen mukus antibiyotik kullanımıyla düzelir, ancak bazen antibiyotikler kesildiğinde mukus geri döner. Bu kronik bir geniz eti enfeksiyonuna işaret eder. Geniz etinin alınması bu soruna yardımcı olur, ancak soğuk algınlığını veya burun akıntısına neden olan diğer hastalıkları önlemez.